در دهه 60 ميلادي به جاي آباژورهاي امروزي، از لامپي‌ جادويي براي روشنايي تزئيني استفاده مي‌شد كه لامپ‌ لاوا نام داشت. در حقيقت اين لامپ محفظه‌ شيشه‌اي مثلثي شكلي بود كه در داخل آن مقداري مايع رنگي و چند تكه از مواد آتشفشاني ريخته مي‌شد. با روشن‌كردن اين لامپ، نوري جادويي از محفظه شيشه‌اي در فضاي اطراف منتشر مي‌شد كه تصويري زيبا از حركت امواج نور خورشيد را به تصوير مي‌كشيد. براي اين‌كه بتوانيد با استفاده از روشي مشابه عملكرد اين لامپ‌ها، تاثير افزودن مواد مختلف به حركت ذرات روغن در آب را مورد بررسي قرار دهيد، مي‌توانيد از يك آزمايش ساده استفاده كنيد.براي انجام اين آزمايش به مقداري نمك و آب، يك‌چهارم فنجان روغن زيتون يا روغن مايع گياهي و مقداري رنگ مجاز خوراكي نياز داريد. در صورت عدم دسترسي به رنگ مجاز خوراكي، مي‌توانيد از قطره مجاز خوراكي براي انجام اين آزمايش استفاده كنيد.نيمي از ليوان را پر از آب كنيد. با توجه به اين‌كه در مراحل بعدي بايد روغن را نيز به محتوي درون ليوان اضافه كنيد، بهتر است فضاي كافي براي افزودن روغن و نمك در نظر بگيريد. روغن را نيز به آرامي به آب اضافه كنيد. روغن روي سطح آب قرار مي‌گيرد. بهتر است تلاش نكنيد تا آب و روغن را با هم تركيب كنيد. چند قطره از ماده رنگي را كه براي اين آزمايش تهيه كرده‌ايد نيز به آب و روغن اضافه كنيد. به آرامي مقداري نمك داخل ليوان بريزيد. آنچه پس از افزودن نمك به محتوي داخل ليوان اتفاق مي‌افتد را به دقت زيرنظر قرار دهيد. اگر در اين آزمايش از رنگ‌هاي خوراكي مختلف استفاده كنيد، تغييرات ايجادشده شبيه به يك آتشفشان يا به عبارتي يك لامپ آتشفشاني خواهد بود.به نظر شما اگر در اين مرحله مقداري آب داخل ليوان بريزيد چه مي‌شود؟ اگر يك قاشق چايخوري نمك به ليوان اضافه كنيد، چه اتفاقي مي‌افتد؟ اگر چند قاشق ديگر نمك به محتوي ليوان اضافه كنيد چه خواهد شد؟ به نظر شما آيا افزودن مواد ديگري مانند شكر يا قهوه نيز مي‌تواند تاثير مشابهي داشته باشد؟روغن در مقايسه با آب سبك‌تر است و به همين دليل به صورت شناور در سطح آب قرار مي‌گيرد. آنچه در اين آزمايش مي‌بينيد، شبيه به ريختن انبوهي روغن در داخل اقيانوس است. نمك در مقايسه با آب سنگين‌تر است. بنابراين وقتي به آب نمك اضافه مي‌كنيد، ذرات نمك شروع به ته‌نشين‌شدن مي‌كنند و حين حركت مقداري از روغن شناور در سطح آب را نيز با خود مي‌برند. با حل شدن نمك در آب ذرات روغن بتدريج آزاد شده و به طرف سطح آب حركت مي‌كنند. فرآيند تشكيل نور در لامپ‌هاي آتشفشاني نيز مشابه است. قطرات مذاب آتشفشاني موجود در محفظه اين لامپ‌ها حاوي مواد مومي است كه در اثر حرارت به طرف بالا حركت مي‌كند. چنانچه غلظت مواد موجود در اين محفظه كاهش پيدا كند، مواد مومي‌شكل، سطح بيشتري را اشغال مي‌كند و در نتيجه تصويري از حركت مواد رنگي اضافه‌شده به مواد مذاب در داخل محفظه ديده مي‌شود كه روشنايي اندكي را نيز در محيط ايجاد مي‌كند.

 



تاريخ : جمعه 15 ارديبهشت 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |
صفحه قبل 1 صفحه بعد